TVRĐAVA BOSANSKIH VELIKAŠA ZIDANA MLEKOM: U petoj epizodi „Izgubljeni gradovi Balkana“ videli smo kako je nekad izgledao Samobor!

U petoj epizodi serijala „Izgubljeni gradovi Balkana“, koji je za kratko vreme kupio publiku i stručnu javnost, gledaoci su imali prilike da vide kako je nekad izgledao Samobor, prestonica bosanske porodice Kosača, koji se nalazi u Republici Srpskoj, u okolini Novog Goražda, i to zahvaljujući najmodernijoj tehnologiji koja je korišćena u ovom projektu.

Tvrđavu Samobor je podigla porodica Kosača u 14. stoleću i jedno je od većih utvrđenja na teritoriji čitave BiH. Prostire se na oko jednom hektaru, a na pojedinim mestima širina utvrđenja je od 350 do 400 metara. Takođe, utvrđenje se nalazi na impozantnom mestu, na oko 800 metara nadmorske visine. Sa čak tri strane nisu postojali bedemi, jednostavno, takav joj je bio položaj, kao neka klisura. Ekipi koja je radila na projektu, ovo je bio najteži teren.

Danas od ovog grada postoje skromni ostaci, ali kako nikad nije konzervirana, i to što je ostalo je u odličnom stanju. Kako smo saznali, to je zato što su, prema nekim pričama, mešali malter krečni sa mlekom

Ova teritorija je bila deo prve srpske države, a potom pod vlašću bugarskog cara Samuila, Vizantije, Mađarske, potom ponovo pod srpskim vladarima.

Foto: INFO

– U vreme kada tvrđava Samobor ima najveći značaj-  u prvoj polovini 15 veka, srednjovekovnom Bosnom vladaju velikaške porodice. Jedna od najmoćnijih je porodica Kosača koja vlada i samim Samoborom. Za to vreme,  u Srbiji vlada despot Stefan Lazarević, sin kneza Lazara, a nakon njega i Đurađ Branković, sin Vuka Brankovića- pojašnjava Markao Aleksić, arheolog i istoričar, sagovornik u ovom serijalu. 

Prema rečima arehologa Adama Crnobrnje, saradnika na serijalu, Samobor je pre mnogo decenija oskudno arehološki istraživan i ovo je prvi put da se izlazi sa ozbiljnijim saznanjima o njemu.

Foto: INFO

– Ovaj put smo posebno motivisani jer ćemo i nauci i zaštiti značjano doprineti ovim snimanjima i obradom podataka- kaže Crnobrnja.

Porodica Kosača, je, navodi Marko Aleksić, svoj uspon doživela u vreme kralja Tvrtka Kotromanića, kada je na čelu ove porodice bio slavni Vlatko Vuković, koji je vodio snage bosanskog kralja u Kosovskoj bici. Međutim, nakon smrti kralja Tvrtka, vlastela u Bosni se osamostalila, ojačala. 

Foto: ST/N. MANDIĆ

– U takvim okolnostima porodica Kosača je proširila svoje posede, ne samo u Podrinju, već i u primorju. Pored Kosača u ovim oblastima počela je da jača svoju vlast i porodica Pavlović. Oni su postali susedi Kosačama u Podrinju i sa njima su delili najveći deo vlasti u istočnoj Bosni. U tim okolnostima pojačanog rivaliteta između ove dve porodice, položaj tvrđave Samobor je bio važan, budući da se ona nalazila na samoj granici teritorija te dve porodice i svega oko 15 km udaljena od tvrđave Borač koja bila središte porodice Pavlović- ističe Aleksić.  

Serijal „Izgubljeni gradovi Balkana“, podsetimo,  vodi gledaoce i van granica Srbije, u  zaboravljene gradove koji su imali ključnu ulogu u razvoju srpske srednjovekovne države i istorijskog nasleđa. 

Gledaoci su do sada- svake nedelje od 20.30 na Euronews Srbija,  imali prilike da vide rekonstrucije sredonjveokovnih gradova: Ras, Markov grad, Sokograd, Brskovo i sinoć Samobor. U narednim epizodama, publiku čekga da otkrije kako su nekad izgledale srednjovekovne tvrđave Skadar, Borač i Koznik. Primena LiDAR tehnologije, koja je korišćena i u prvom serijalu „Izgubljeni gradovi Srbije“, omogućila je precizne digitalne rekonstrukcije srednjovekovnih gradova, od kojih su danas uglavnom sačuvani tek skromni ostaci. Video-produkcija „Medijska mreža“, pionir u ovakvom inovativnom dokumentarnom sadržaju, pokazala je liderstvo u kreiranju projekata koji istovremeno kombinuju edukaciju, vizuelnu atraktivnost i naučnu relevantnost. Oba projekta, i „Izgubljeni gradovi Srbije“, kao i „Izgubljeni gradovi Balkana“, podržani su od strane Ministarstva kulture. 

BONUS VIDEO