Budva se poslednjih dana okrenula temi koja nadilazi uobičajene rasprave o komunalnim pitanjima i infrastrukturi: mogućoj izgradnji novog pravoslavnog hrama posvećenog Svetom apostolu i jevanđelisti Marku. Namera da se započne ovaj poduhvat otvara prostor za razgovor o duhovnoj slici grada, njegovoj istorijskoj vezi sa pravoslavljem i mestu koje svetinje zauzimaju u životu jedne primorske zajednice.
– Opština Budva obaveštava javnost da je danas u Cetinjskom manastiru potpisan Sporazum o izgradnji hrama Svetog Marka između Opštine Budva i Mitropolije crnogorsko-primorske. Sporazum su potpisali arhiepiskop cetinjski i mitropolit crnogorsko-primorski gospodin Joanikije i predsednik Opštine Budva gospodin Nikola Jovanović. Ovaj događaj predstavlja istorijski čin i jedan od prvih sporazuma ove vrste u Crnoj Gori, kojim se potvrđuje suštinska saradnja između lokalne samouprave i Mitropolije crnogorsko-primorske. Potpisivanjem ovog dokumenta, Opština Budva još jednom potvrđuje svoje opredeljenje da podržava projekte koji povezuju tradiciju, kulturu i duhovnost, kao temeljne vrednosti koje oblikuju identitet našeg grada i cele zajednice – navodi se na zvaničnom Fejsbuk profilu Opštine Budva i dodaje:
Sporazum vredan milion evra
– Ovim sporazumom se Opština Budva obavezala da finansira izradu kompletne projektno-tehničke dokumentacije, komunalno opremanje lokacije, kao i da Mitropoliji crnogorsko-primorskoj dodeli donaciju u iznosu od 1.000.000 evra, koja će biti planirana u budžetu Opštine za 2026. godinu. Takođe, Opština će učestvovati u finansiranju i izgradnji podzemnih garaža u okviru kompleksa budućeg hrama.
Hram koji bi ujedinio prošlost i sadašnjost
Budva, čiji je prostor vekovima bio prožiman prisustvom pravoslavne tradicije, odavno nosi ideju o podizanju hrama Svetog Marka. Istoričari i sveštenstvo često podsećaju da je u starim zapisima pominjano postojanje rane crkve posvećene ovom jevanđelistu, zbog čega se ovaj projekat ne vidi kao gradnja „novog“, već kao oživljavanje duhovnog traga koji je vremenom izbledeo.
Planirano je da hram bude deo šireg uređenog prostora, sa sadržajima koji bi trebalo da služe vernicima, ali i da stvore mesto za okupljanje, molitvu i kulturna dešavanja u duhu pravoslavne tradicije. Prema navedenim informacijama, grad bi učestvovao u izradi tehničke dokumentacije i uređenju lokacije, dok bi sama izgradnja bila realizovana u saradnji sa Srpskom pravoslavnom crkvom.
Glasovi koji podsećaju na suštinu: vera nije trošak, već prostor za obnovu
U javnom prostoru mogu se čuti različita mišljenja o tome da li je izgradnja hrama prioritet u trenutku kada grad ima brojne potrebe. Međutim, ovaj projekat dobija jasniju dimenziju: svetinja se ne posmatra kao građevina među drugima, već kao mesto koje preobražava čoveka i vraća mu osećaj uporišta u trenucima nestalnosti.
Sagovornici iz crkvenih krugova često ističu da podizanje hrama nije „luksuz“, već dar budućim generacijama — duhovni dom koji će služiti krštenjima, venčanjima, molitvama, opelima, ali i tišini u kojoj čovek potraži odgovore na pitanja koja ne mogu da stanu u okvire svakodnevice.
Kako se rađala vizija budućeg hrama Svetog Marka
Zamisao o podizanju hrama Svetog apostola i jevanđeliste Marka u Budvi nije novijeg datuma. U zapisima bogoslovskih istraživača i svedočenjima starih meštana pominje se da je na prostoru Budve postojala rana crkva posvećena Svetom Marku, verovatno iz perioda ranog hrišćanstva na primorju. Tokom vekova nestala je iz urbanog tkiva grada, ali je njeno sećanje ostalo sačuvano u predanju.
Ideja o obnovi hrama ponovo je oživela početkom 2000-ih godina, kada je mitropolit Amfilohije više puta govorio o potrebi da Budva dobije svetinju koja bi nosila ime jevanđeliste Marka, kao duhovni nastavak stare crkve. Od tada se ova namera postepeno oblikovala — najpre kao želja vernika, zatim kao arhijerejska vizija, a danas kao konkretan urbanistički i liturgijski projekat koji dobija svoje prve čvrste okvire.
Put koji sledi
Budva je grad čiji identitet često povezujemo sa turizmom, letnjim metežom i svetlima obale. Ali ispod te površine postoji sloj koji traje duže od bilo koje turističke sezone. Manastiri u okolini, stare crkve i vekovna pobožnost meštana govore da je duhovni život duboko ukorenjen u lokalno biće.
Izgradnja hrama Svetog Marka mogla bi da bude podsećanje upravo na tu dublju liniju istorije — da grad nije samo prostor prolaznih susreta, već i zajednica koja se prepoznaje u veri svojih predaka. Sledi izrada kompletne projektne dokumentacije i usaglašavanje svih koraka koji će omogućiti početak radova. Od toga koliko će pažljivo biti vođen proces zavisi da li će hram postati mesto sabranja, mira i žive duhovnosti.
U porti Crkve Svetog Dimitrija sada stoji bronzana skulptura mitropolita Amfilohija — visoka 2,3 metra, sa krstom i episkopskom patericom u rukama. Delo vajara Zorana Ivanovića.
U selu Višnjeva – Donji Grbalj, u obnovljenom hramu iz vremena Nemanjića, na praznik Svetog mučenika Nestora služena je prva liturgija posle više od jednog veka.
Ministarstvo Crne Gore usvojilo je inicijativu Mitropolije crnogorsko-primorske da se vrh Rumije ucrta kao prostor namenjen verskim objektima, čime je Crkva Svete Trojice dobila mogućnost da stekne pun pravni status.
Dok region obeležava 180 godina od objavljivanja njegovog kapitalnog dela, pitanje Njegoševe kanonizacije ponovo se vraća u fokus — zašto je inicijativa iz 2013. godine zaustavljena?
Na odanije praznika Uspenja Presvete Bogorodice proslavljena je četvrta godišnjica od njegovog ustoličenja, a mitropolit je poručio da će temelj njegovog služenja ostati jevanđelska reč, bratsko pomirenje i posvećenost deci i omladini.
Povodom Pedesetnice i 220 godina Crkve Svete Trojice u budvanskom Starom gradu, vernici će uz liturgije, litiju, duhovnu akademiji i nastup crkvenog hora obeležiti ovaj duhovni praznik.
U duhovnoj svetlosti i molitvi, među vernicima i sestrinstvom manastira koji je zadužbina kralja Stefana Dečanskog i cara Dušana iz 14. veka.
Nakon teksta objavljenog u „Vijestima”, Mitropolija je javno demantovala navode i ukazala na pogrešno tumačenje izjava sveštenika i — kako ističu — „sračunate neistine” koje se o Crkvi plasiraju.
U duhovnoj svetlosti i molitvi, među vernicima i sestrinstvom manastira koji je zadužbina kralja Stefana Dečanskog i cara Dušana iz 14. veka.
U Sabornom hramu i na svečanoj akademiji otvorena su ključna pitanja o strpljenju, veri i duhovnom identitetu, uz prisustvo najviših predstavnika crkvenog i javnog života.
Tokom liturgije sa arhijerejima iz Gruzije na Staroj Bežaniji, poglavar SPC ogolio je duhovne zamke savremenog čoveka, upozorio na strasti koje razaraju slobodu i jasno poručio šta je smisao vere.
Mitropolit mileševski podsetio je da se patrijarh Pavle ne pamti zbog govora, već zbog života koji je i danas putokaz -skroman, postojan i nepogrešivo okrenut Hristu.
Od prenosa posmrtnih ostataka pesnika iz Amerike do današnje uloge hrama na Crkvini kao duhovnog i kulturnog središta – priča o svetinji koja je postala znak prepoznavanja Trebinja.
U najvećoj medicinskoj ustanovi u zemlji proslavljena je krsna slava, a priča o hramu koji je preživeo rat, zaborav i preobražaj u mrtvačnicu otkriva koliko je ovo mesto važno za bolesnike, lekare i grad.
Kad su mu rekli da je jedina šansa transplantacija srca, brat Goran nije odustao. Iz bolničke sobe krenuo je na put duhovnog isceljenja ka Hilandaru, gde je pronašao snagu za novi život.
Na trpezi ljubavi u porti Crkve Ružica, poglavar Srpske pravoslavne crkve poručio je vernicima da najveća bitka svakog čoveka nije spoljašnja, već u srcu.
Jedna izgovorena reč može delovati zastrašujuće, ali Crkva nas uči da samo greh ima stvarnu moć – pokajanje, Ispovest i život u Tajnama čine svaku dušu nepobedivom pod Božijom zaštitom.
Od „izleta“ u pokret Hare Krišna do misionara koji je hiljadama mališana u Sijera Leoneu postao jedina nada – životni put oca Temisa Adamsa otkriva kako se čovek menja kada izabere da pripada onima koji nemaju ništa.
Dvadeset pet godina vežbe i dar za ukrašavanje učinili su da jedan kolač postane simbol čuvanja tradicije.
POGLEDAJTE JOŠ:
„INSISTIRAO SAMNA OTVARANJU KLASTERA 3!“ Premijer Macut na samitu lidera Zapadnog Balkana u Tirani! (FOTO)
Stojaković debituje na klupi Partizana: Osećam mir, malo vremena za velike promene, disciplina na prvom mestu!
ŠTA SE DESILO SA CECOM RAŽNATOVIĆ?! Najveća MISTERIJA o njenom životu, Krenula na koncert, pa NESTALA!